1995 yılından bu yana tüketicilerin hakları korunmaya başlanmış olup, o günden bu yana tüketim alışkanlıklarındaki değişiklikler, satıcı ve sağlayıcı ile tüketicilerin arasında yaşanan sorunlar ve teknolojideki gelişmelere bağlı olarak geliştirilen yeni satış kanallarına ilişkin olarak da düzenlemeler yapılmaya devam edilmiş ve edilmektedir.
Tüketicileri korumaya yönelik olarak yapılan bu düzenlemelere rağmen halen satıcı ve sağlayıcı firmalar ile tüketiciler arasında sorunlar yaşanmaya devam etmekte ve maalesef tüketiciler ciddi mağduriyetlere uğramaktadırlar. Bu mağduriyetlere neden olan hususlardan bir tanesi de e-ticaret sitelerinden yapılan alışverişlere ilişkin olarak önümüze çıkmaktadır.
Mesafeli sözleşmeler olarak da Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunda yer alan bu alışveriş yöntemine ilişkin sıklıkla yaşanan sorunlar şu şekildedir;
1-Cayma hakkını kullanan tüketicinin malı iadesi neticesinde kargo ücretinin iade edilmeyerek, toplam ödenen tutardan mahsup edilerek tüketiciye ödenmemesi
2-Web sitesinde görseli yayımlanan ürün ile teslim edilen ürünün benzerlik taşımaması
3-Sebep göstermeden cayma hakkının 7 gün olduğunun bildirilerek tüketicilerin yanıltılması ve haklarının kısıtlanması
4-Satın alınan ürün ile ilgili olarak tüketicinin cayma hakkını kullanmasına rağmen, ücret iadesinin söz konusu olmadığının belirtilmesi ve belirli süre ile geçerli hediye çeki verileceğinin beyan edilmesi
5-Satın alınan ürüne ilişkin mal bedelinin kredi kartından mükerrer tahsil edilmesi
6-Malın stokta bulunmaması ileri sürülerek teslimatın gerçekleştirilmemesi
Mesafeli sözleşmelerde genelde ve sıklıkla yaşanan ve yukarıda saydığımız sorunlara ilişkin tüketicilerimizin hakları korunmakta olup, bu tip hususlar ile karşılaşan tüketicilerimizin aşağıdaki haklarını bilmesi ve kullanması önem arz etmektedir.
1-Satıcı ve sağlayıcı tüketicinin cayma hakkını kullandığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört gün içerisinde, varsa malın tüketiciye teslim masrafları da dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmek ile yükümlüdür. Hiçbir şekilde satıcı veya sağlayıcı iade edeceği tutardan kargo masrafını mahsup ederek para iadesi yapamaz.
2-Tüketiciler söz konusu e-ticaret sitesinde beğendiği ve siparişini verdiği ürünün görselini print etmek yada fotoğrafını çekerek saklamak yoluna mutlaka gitmelidir. Çünkü beğendiği ürün ile teslim edilen ürün arasında fark olması durumunda bunun ispatı tüketici tarafından kolaylıkla sağlanacaktır.
3- Tüketiciler on dört gün içerisinde “ HERHANGİ BİR GEREKÇE GÖSTERMEKSİZİN” ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkına sahiptir. On dört günlük süre mal teslimine ilişkin sözleşmelerde tüketicinin veya tüketici tarafından satıcıya bildirilen üçüncü kişinin malı teslim aldığı gün başlamaktadır. Önemli hususlardan bir tanesi de teslim tarihinin kontrol edilmesi ve buna göre teslim –tesellüm evrakının imzalanması gerekmektedir.
4-Cayma hakkına ilişkin bildirimin satıcı firmaya ulaşmasından itibaren en geç on dört gün içerisinde ürüne ilişkin tahsil edilen tüm bedellerin “ İADE EDİLMESİ” gerekmektedir ve bu husus kanunda zorunluluk olarak kaleme alınmış ve satıcı firmaya farklı bir hususu tüketiciye önerme hakkı tanınmamıştır. Kanunun emredici maddesi olup, satıcı firmanın bu hususa uyma yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu sebeple satıcı firma ücret iadesinin söz konusu olmadığı yönünde bir beyanda bulunamayacağı gibi hediye çeki adı altında bir alternatif öneremez.
5-Tüketicilerimiz e-ticaret sitelerinden alışveriş yaparken ödemelerini banka havalesi yada sanal kart aracılığı ile yapmaya dikkat ve özen göstermelidirler. Yüklü limitleri olan ana kredi kartları ile ödeme yapmak yerine satın alacağı ürünün fiyatı kadar sanal kartlarına limit yüklemeleri ve söz konusu kredi kartından ürün bedelinin tahsil edilmesi akabinde de sanal kart limitlerini sıfırlamaları ileride mükerrer bir çekimin/tahsilatın yapılmasının önüne geçebilecek en önemli tedbirdir.
6-Satıcı veya sağlayıcı tüketicinin siparişinin kendisine ulaştığı tarihten itibaren taahhüt ettiği süre içerisinde mal teslimini yerine getirmek zorundadır ve mal satışlarında bu süre her halükarda otuz günü asla geçemez. Satıcının mal teslimini azami otuz gün içerisinde gerçekleştirememesi durumunda tüketicinin sözleşmeyi fesih etme hakkı bulunmaktadır. Satıcı sözleşmenin fesih edildiğinin bildiriminin kendisine ulaşmasından itibaren on dört gün içerisinde mal bedelini teslimat masrafları ve yasal faiziyle birlikte tüketiciye ödemek zorundadır. Dikkat ediniz “ YASAL FAİZİYLE” birlikte iade edilmek zorundadır. Tüketicilerimiz bu hususu maalesef gözden kaçırmakta ve satıcı firmalarda işlerine gelmediği için bu hususta tüketicinin talep hakkı olduğu konusunda hiçbir bilgilendirme yapmamaktadırlar. Malın stokta bulunmaması durumu, mal tesliminin yerine getirilmesinin imkânsızlaşması olarak öne sürülemez ve tüketiciler tarafından da kabul edilemez.
Son Söz; Haklarımızı aradıkça ve aramaya devam ettikçe haksızlıklar önce azalacak ve sonrasında da ortadan kalkacaktır.
Tükenmeden tüketebilmeniz dileği ile.
