Türkiye Genelinde kaç tane Tüketici Hakem Heyeti var ve sorunların çözümünde yeterli mi ?
Video Deşifresi;
Sefa KABAALİOĞLU;
Şimdi toplam olarak Türkiye genelinde kaç tüketici hakem heyeti var? Bunların şikâyetlerin sağlıklı ve hızlı çözülmesi noktasında yeterli olduğunu düşünüyor musunuz? Şu anda tüketici hakem heyeti başına kaç başvuru düşüyor? Çünkü biliyorsunuz bu tüketici hakem heyetleri yönetmeliği yenilendi ve bir önceki Tüketici Hakem heyetleri Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı ve sizin de bu konuda aslında bir takım çekinceleriniz var. Bize bunlardan bahsetmenizi rica edeceğim.
Avukat Şükran EROĞLU;
Daha önce Türkiye genelinde 1.011 hakem heyeti vardı, tüketici hakem heyeti fakat bakanlık bir kararla işte bazı yerlerde hiç şikâyet yok ya da çok az sayıda şikâyet var gibi gerekçelerle hakem heyetlerinin sayısını bütün Türkiye genelinde 211’e indirdi ki bu çok yetersiz tabii. Çünkü hakem heyetleri aslında sadece tüketicilerin gelip başvurup dilekçelerini verdikleri merciler değil aslında onlara yol gösteren kanunu öğreten haklarını da aslında öğreten kuruluşlar o anlamda birebir tüketicilerin karşılıklı bizzat iletişimde oldukları zaman çok şey öğrendikleri yerler. Ama bakanlık bunu göz ardı etti. Sanki böyle mekanik işte sadece dilekçelerinin verilip alınıp karara bağlandığı merciler gibi düşündü ve sayısını azalttı. Biz buna çok karşı çıktık, Baro olarak da çok karşı çıktık. Tüketici örgütleri olarak da çok karşı çıktık ama maalesef etkin olamadık ve şu anda 211 de ha şu noktada etkin olduk. İstanbul’daki ilçeleri de birleştirip tek bir hakem heyeti ya da işte İstanbul’un Avrupa yakasında bir hakem heyeti diğer Asya yakasında da bir hakem heyeti olarak düşünmüşlerdi ve kurgulamışlardı bunun önüne geçtik. En azından şu anda İstanbul’da 36 tane hakem heyeti ilçelerde ve bir tane de ilde devam ediyoruz. Tabii ki çok yetersiz dediğim gibi çünkü hakem heyetlerinin bulundukları ilçelerde tüketicilerle birebir irtibatta olmaları lazım ki hem oradaki üreticilere aslında sadece tüketici açısından da bakmamak lazım. Üreticiye de öğretiyoruz biz yani ayıplı mal ve hizmet satmamayı tüketici haklarını öğrenmeyi, tüketici haklarını uygulamayı da aslında öğretiyoruz. Yani bilinçli tüketici aslında bilinçli üreticiyi de yaratıyor ama maalesef bu gözden kaçırıldığı için hala ısrarla hakem heyetlerinin sayısını azaltmak gibi bir eğilim var Maalesef ki –
Sefa KABAALİOĞLU;
Şükran Hanım. Şimdi ben her zaman şunu söylüyorum bir ülkede, daha doğrusu Türkiye’de toplam kaliteyi yakalamanın en önemli hususu Tüketicinin Korunması hakkında ki Kanundan geçiyor. Neden biliyor musunuz? Yorumum şu: Eğer hak arama mücadelesi çoğalırsa 50 Lira 500 Lira ve 5.000 Lira demeden haksızlığa uğrayan kalitesiz ürünü satın alan tüketici vaktim yok zaten rakam düşük ben şimdi bununla mı uğraşacağım, nereye şikâyet edeceğim, ne zaman sonuçlanacak demeden bütün herkesin uğradığı bir kalitesizlik karşısında mutlaka bu kalitesizliğin bedelini o üreticiye ödetmek için bu tüketici hakem heyetlerine müracaat etmeleri gerektiğini yıllarca savundum. Neden biraz önce çok güzel bir ifade kullandınız, Üreticiye de öğretiyoruz dediniz ya ama üretici nasıl öğreniyor biliyor musunuz? Biraz önce şöyle bir şey söylediniz. Tüketici hakem heyetleri çok önemli, sadece başvurulup karara bağlayan yer değil. Vatandaş oraya gidiyor. Ben böyle bir hususla karşı karşıyayım ne yapmam gerekir diyor ve oradaki raportör oradaki görevliler onu eğitiyorlar. Evet, şimdi eğittikleri zaman müracaat edildiğinde ise eğer karşı taraf bunun bedelini ödemekle karşı karşıya kalıyorsa kalitesizlik maliyeti denen bir husus var. Hiçbir işletmenin bu kadar çok kalitesiz bir mal üretiyorsa o geri dönüşlerle o kalitesizlik maliyetini ödeyebilmesi mümkün değil ve bir üretici eğer tüketiciler o kalitesiz malın bedelini ödetmedikleri takdirde ne oluyor? O üretici fütursuz bir şekilde aynı şekilde kalitesiz mal üretmeye devam ediyor. Doğru mu? Onun için söyledikleriniz çok önemli bir şey daha söyleyeceğim. Geçen yayın döneminde İstanbul Belediyesi Tüketici Hakları yani Zabıta Daire Başkanı ve Zabıta Müdür Yardımcısıyla programlar yaptık. Ben de orada onlara şunu söyledim dedim ki siz tüketicileri bilgilendiriyorsunuz tamam güzel okullarda onlara eğitimler veriyorsunuz ama yetmez. Siz satıcıları da toplayıp onlara da eğitim vermeniz lazım. Neden? Çünkü satıcılar yükümlülüklerini bilmiyorlar hele ki mahalle arasında cep telefonu satanlar, bunun gibi satanlar. Onlar şunu da bilmiyorlar, malı alıyorlar, bir taraftan garanti denen bir şey var yani yarın öbür gün bu cep telefonunda ya da bir elektronik alette hata çıkarsa ben sana bunu claim edeceğim deniyor ona yani sana rücu edeceğim anlaşmaları yapmıyorlar ve tüketici oraya gidip de telefon arızalı çıktığı zaman karşılamıyorlar sorunlarını çünkü zannediyorlar ki o telefon onlarda kalacak zaten telefonun maliyeti, dünyanın parası tüketici sorunla karşılaşıyor, satıcılar da yükümlülüklerini bilmiyorlar. Çok önemli noktaya değindiniz. Yani yıllardır mücadelenin içinde katıldığım televizyon programlarında bugün programcı olarak bu koltukta otururken koltuğun farklı tarafında otururken bile hep bunu savunuyorum. Bu çok önemli. Ben de sizi bu şekilde tamamlamak istedim.
Avukat Şükran EROĞLU;
Çok küçük bir örnek vereyim isterseniz lütfen anlaşılması açısından ben bir Gaziantep seyahati sırasında dönüşte bagaj fazlam vardı ve check-in yaptıktan sonra bagaj almak istedim internetten fakat bir türlü o işlemi yapamadım. Sonra Call Center’ı aradım dedim ki neden ben ek bagaj alamıyorum dediler ki biz uçuştan altı saat önce ek bagaj alma hakkını kaldırıyoruz, kapatıyoruz. Peki dedim sizin internet sitenizde bu konuda açıklama var mı? Yok, o zaman dedim bunu yapamazsınız. Ama tabii ki bu Call Center ile halledilecek bir şey değil ve ben havaalanına geldiğimde o tarihte beş kiloya internetten 20₺ öderken 48₺ gibi bir para ödedim ve daha sonra geldim hakem heyetine gittim tüketici hakem heyetine dedim ki benden fazla para aldılar ve beni bilgilendirmediler o para bana geri ödendi. Bu da yetmedi havayolları bana bir teşekkür maili gönderdi dedi ki bizi uyardığınız için teşekkür ederiz. Biz şu anda kurallarımızı değiştirdik iki saate indirdik ve bunu bilgilendirmeye de koyduk. Gerçekten baktım koymuşlar. Demek ki işte onlar da öğrendiler. Onun için çok önemli hakem heyetleri ve hak aramak dediğiniz gibi hak arama özgürlüğü çok önemli ve bunu mutlaka ve mutlaka kullanmalıyız. Yani ben 28₺ için yapmadım bunu ama orada işte o sağlayıcıya da ne yapması gerektiğini ve tüketiciyi bilgilendirmesi gerektiğini öğretmiş olduk. –
