Yabancı para ile alınan mal bozuk çıkarsa THH nasıl müracaat edilecek ve dilekçede talep nasıl belirtilecek ?
Video deşifresi;
Sefa KABAALİOĞLU;
Şimdi şükran hanım iki tane çok merak edilen konu var. Hatta üç tane ben söyleyeyim unutmayayım diye Şevda Hanım da not alsın. Birincisi, yabancı para cinsinden mal satın almış bir tüketici eğer bir itilafa bir ayıpla karşılaştığı zaman o döviz cinsinden o parayı tahsil etmek istiyor. Çünkü orada tüketici hakem heyetlerinde farklı uygulamaları var. Neden işte başvuru tarihinde TL’ye çeviriyor. Tüketici hakem heyetleri ne diyor? Şu anda yeni yönetmeliğe göre altı ayda senin itilafını sonuçlandıracağım artı üç ayda ek süre alacağım diyor dokuz ay geçecek.
Hele ki 1011 den 211 tüketici hakem heyetine düşürüldüğü yerde herhalde bütün hakem heyetleri ek süre talep edecekler. Şimdi orada bir devalüasyon nedeniyle yani TL’nin değer kaybetmesi nedeniyle bir kaybı var. Birinci soru yani burada ne yapabilir Tüketici ? birinci sorum bu ikinci sorum tüketici hakem heyetlerine tüketiciler özellikle 2022 den sonra ciddi sorun yaşıyorlar. Televizyon almış ya da bilgisayar ekranı almış ya da cep telefonu almış ayıplı çıkmış müracaat ediyor ve diyor ki bedel iadesi istiyorum diyor ama tüketici hakem heyeti karar veriyor. Bir süre geçiyor o televizyonun fiyatı 8000₺ iken 16000 liraya çıkmış. O zaman tüketici bize soru soruyor diyor ki ya benim 8000 liralık televizyonum gitti şimdi aynı televizyonu almak için 16000₺ nereden ödeyeceğim bu parayı diyor. Tüketici hakem heyetinde böyle durumlarla karşılaşmamak için müracaatı taleple sınırlı olduğu için hakem heyetlerinin kararı nasıl davranmalı?
Üçüncü sorum da şu; şimdi misli ile değişim istiyor ama üretimden kalkmış oluyor ve diyor ki hayır bende bu ürün yok, sen bir üst modeli alacaksın ama şu kadar fark ödeyeceksin diyor. Tüketici hem kalitesiz mal alması nedeniyle ekonomik kayba uğruyor, aynı malı alamıyor. Bir de üretici ya da satıcı diyor ki bir üst modelini alırsan şu kadar para ödeyeceksin. üç tane soru sordum Şevda hanım ne olursunuz? Unutturmayın bu üç soruya sizden rica ediyorum. Ya paslaşarak ya da Şükran hanımın cevabı. Çünkü en sık yaşanan sorunlar bunlar.
Avukat Şükran EROĞLU;
Şimdi bir kere eğer döviz üzerinden alışveriş yapıyorsa mutlaka döviz olarak faturayı kestirmesi gerekir. Özellikle paket turlarda uyaracağım ben tüketicileri. Çünkü paket turlarda yurtdışına, eğer bir tur sözleşmesi yapıyorsanız size diyor ki 1000€ dur bu turun bedeli ama sizden 1000€ almıyor. O tarihte 1000 euroyu Türk lirasına çeviriyor ve Türk Lirası olarak alıyor. Bu pandemi de mesela çok yaşandı ve o turu yapamadığı zaman ya da eksik yaptığı zaman siz orada yazılı olan Türk Lirası bedel üzerinden maalesef ki işlem yapıyorsunuz.
Hâlbuki oraya 1000€ karşılığı bugün şu kadar Türk lirasına çevrilmiştir diye yazdırmamız gerekir ki biz bunu 1000€ olarak ödediğimizi ortaya koyabilelim. Bir kere bunu yapmak gerekiyor. Yani eğer yabancı para biriminden gidiyorsanız yabancı para olacak her yerde ki sizin ne ödediğiniz ortaya çıksın.
Eğer Türk Lirası varsa zaten yapacak bir şey yok. Hiçbir zaman için diyemiyorsunuz ki ben orada aslında yabancı para üzerinden anlaştım ama Türk lirasına çevirdikleri için Türk Lirası ödedim. Burada da biraz tüketicilerin bilinçli davranmaları gerekiyor. Bu bir ikincisi hakem heyetine başvuruda bulundunuz? Tabii ki başvuru günündeki Merkez bankası efektif satış kuru üzerinden onu Türk lirasına çevirerek hakem heyetine müracaat edeceksiniz.
Hakem heyetleri eskiden döviz üzerinden karar verebiliyorlardı ama sonradan değişikliklerle bu şekilde bir değişiklik getirildi. Yani başvuru tarihinde onu Türk lirasına çevireceksiniz ve Türk Lirası üzerinden yapılacak. Ama siz eğer dediğim gibi orada yabancı para birimini şerh ettirmişseniz o sözleşmeye ya da faturaya o zaman talebinizde mutlaka bunu yabancı para birimi olarak istediğinizi belirtmeniz lazım. Çünkü biz taleple bağlıyız.
Eğer siz bunu belirtmezseniz ve orada direkt olarak hiçbir yabancı para biriminden bahsetmeden direkt Türk Lirası üzerinden giderseniz biz ona karar veririz. Bize başvuru yaptığınız tarihteki Türk Lirası neyse sizin talebiniz çünkü taleple bağlıyız. Bunu ne aşabiliriz ne değiştirebiliriz? Dolayısıyla tüketicilerin başvuru yaparken bir kere çok net olarak ortaya koymaları lazım. Ben 500€ ödedim 1000€ her neyse dolar ödedim. Ben bunu istiyorum. İşte o zaman biz karar tarihindeki döviz kuru üzerinden karar vereceğiz. Onun içinde tüketicilerin dediğim gibi taleplerini çok net, çok anlaşılır ve yabancı para birimi söz konusuysa da yabancı para birimi üzerinden yapsınlar.